Γραμματόσημα

Μία συλλογή γραμματοσήμων του Ανδρέα Πούλου με θέμα τα Μαθηματικά με το παρακάτω κείμενο καθώς και το φωτογραφικό υλικό από τον ίδιο.

Προφανώς, θέματα που έχουν άμεση σχέση με τα Μαθηματικά, όπως σπουδαίες μαθηματικές προσωπικότητες, Συνέδρια Μαθηματικών, κλπ. είναι ξεκάθαρα και δεν αφήνουν περιθώρια για αμφιβολίες. Προβληματισμό και συζητήσεις προξενούν προσωπικότητες από τους χώρους της Φυσικής, της Αστρονομίας και των άλλων φυσικομαθηματικών επιστημών.. Το βασικό κριτήριο σε αυτές τις περιπτώσεις είναι, αν οι επιστήμονες αυτοί είχαν εκδώσει συγγράμματα και εργασίες που να προωθούν την επιστήμη των Μαθηματικών ή και την μαθηματική εκπαίδευση. Αναφέρουμε ως παράδειγμα τον Άγγλο αστρονόμο Έντμουντ Χάλεϋ, ο οποίος ήταν κυρίως αστρονόμος, αλλά έχει έργο και στα Μαθηματικά, όπως για παράδειγμα την εκδοτική επιμέλεια των έργων του Νεύτωνα.

Γραμματόσημα που έχουμε εντάξει στο βιβλίο αυτό σχετίζονται με:

1. Διάσημους μαθηματικούς,
2. Διάσημους επιστήμονες με έργο στα Μαθηματικά,
3. Διεθνή μαθηματικά συνέδρια και Μαθηματικές Εταιρείες,
4. Διεθνή συνέδρια που σχετίζονται με τα Μαθηματικά, όπως είναι τα συνέδρια της Ιστορίας των Μαθηματικών,
5. Αναμνηστικές εκδόσεις για το 2000, το διεθνές έτος των Μαθηματικών,
6. Μαθηματικά σύμβολα όπως είναι ο αριθμός π, ο αριθμός e, το σύμβολο του απείρου, το σύμβολο του ολοκληρώματος κλπ.,
7. Μαθηματικά αντικείμενα, όπως κανονικά πολύεδρα, φράκταλς, γεωμετρικά σχήματα κλπ.,
8. Θέματα από τη μαθηματική εκπαίδευση,
9. Πρωτοποριακά μαθηματικά βιβλία και περιοδικά,
10. Σπουδαίες μαθηματικές ανακαλύψεις,
11. Ταχυδρομικές σφραγίδες που αφορούν θέματα από τον κόσμο των Μαθηματικών.

Ένας από τους στόχους της δουλειάς μου είναι να δώσει κίνητρα και ιδέες για να δούμε τα Μαθηματικά και από νέες οπτικές γωνίες, εντελώς διαφορετικές από την τυπική παρουσίαση των θεωρημάτων, προτάσεων και προβλημάτων. Πράγματι, η φιλοτελική απεικόνιση θεμάτων που σχετίζονται με τα Μαθηματικά, τα συνδέει με:

• Την Τέχνη, αφού επιχειρείται μία καλλιτεχνική απεικόνιση ενός μαθηματικού θέματος σε ένα μικρό κομμάτι χαρτιού.
• Με την Πολιτική και την ιδεολογία, επειδή όπως θα δούμε οι διάφορες χώρες χρησιμοποιούν την έκδοση γραμματοσήμων για να ασκήσουν πολιτική, τόσο σε θέματα πολιτισμού, αλλά και ως μέσο εκλεπτυσμένης προπαγάνδας.
• Με την Ιστορία της εποχής κατά την οποία εκδόθηκε το θέμα, αφού αποτυπώνει τις πολιτιστικές συνήθειες και ιδεώδη για το ρόλο και την αξία των Μαθηματικών.
• Με τον Πολιτισμό και την Επιστήμη που κάθε χώρα θέλει να προωθήσει και να προβάλει.

Στην φωτογραφική έκθεση των γραμματοσήμων θεωρήσαμε χρήσιμο να δώσουμε ορισμένες βιογραφικές πληροφορίες για μαθηματικούς, οι οποίοι εμφανίζονται ως θέματα με τη μεγαλύτερη συχνότητα από τις εκδόσεις των Ταχυδρομείων των διάφορων χωρών. Μάλιστα, δίνουμε τέτοιες πληροφορίες που να σχετίζονται με τον λόγο των αντίστοιχων φιλοτελικών εκδόσεων και όχι πληροφορίες που θα μπορούσε ο καθένας να βρει σε βιογραφικά λεξικά και εγκυκλοπαίδειες.

Ασχολούμαι με θεματική συλλογή μαθηματικών γραμματοσήμων για περισσότερο από 20 χρόνια. Στο Συνέδριο της Ελληνικής Μαθηματικής Εταιρείας που πραγματοποιήθηκε το 1990 στο Ηράκλειο της Κρήτης είχα παρουσιάσει φωτογραφίες κάποιων θεμάτων της συλλογής μου. Τον Μάρτιο του 2008 στο πλαίσιο της Μαθηματικής Εβδομάδας που διοργάνωσε το Παράρτημα Κεντρικής Μακεδονίας της Ε.Μ.Ε. παρουσίασα εκτενή έκθεση φωτογραφιών μαθηματικών γραμματοσήμων. Το ίδιο έκανα και στο ετήσιο Συνέδριο της Ε.Μ.Ε. τον Νοέμβριο του 2009 στη Θεσσαλονίκη κάτι που συνεχίζω και στην Μαθηματική Εβδομάδα του 2015. Επειδή είχα πολύ ενθαρρυντικά σχόλια και θερμά λόγια από συναδέλφους μαθηματικούς και άλλους επισκέπτες της έκθεσης, η ενθάρρυνση αυτή των συναδέλφων, μου έδωσε την ιδέα ότι θα είχε ενδιαφέρον και χρησιμότητα να μοιραστώ τέτοιου είδους πληροφοριακό υλικό με μία ευρύτερη κοινότητα ανθρώπων. 

Βεβαίως ο κόσμος του γραμματοσήμου, μαθηματικού ή μη είναι ένας ιδιαίτερα ελκυστικός, αλλά παράξενος μικρόκοσμος, που κρύβει πολλά «μυστικά» και λεπτομέρειες. Αυτό που ενδιαφέρει τους μαθηματικούς, όλων των βαθμίδων είναι να δούμε τέτοιους δράσεις ως μέσον για να προβάλλουμε τα Μαθηματικά. Την άποψη αυτή συμμερίζομαι και εγώ και εκμεταλλεύομαι μέρος του ελεύθερου χρόνου για να κάνω κάτι δημιουργικό.

Ανδρέας Πούλος

Θεσσαλονίκη 2015